تجزیۀ تبارزایی و تکاملی توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن FASN

در این بررسی به‌منظور آگاهی از روند تکاملی و مولکولی توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن FASN در پستانداران شمار 38 رأس گاو هلشتاین شیری (18 رأس کم تولید و 20 رأس پر تولید) انتخاب و خون‌گیری از ورید دمی آن‌ها انجام شد. استخراج DNA از خون کامل به روش فنول-کلروفرم صورت گرفت. واکنش زنجیره­ای پلیمراز برای افزایش قطعۀ 750 جفت بازی واقع در ناحیۀ اگزون 37 تا 39 جایگاه ژن FASN با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی انجام گرفت و محصول PCR تعیین توالی شدند. توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن FASN در جمعیت مورد بررسی با دیگر توالی­های DNA جایگاه یادشده در پستانداران بر پایۀ جستجو در بانک اطلاعاتی ژنگان یا ژنوم (NCBI) به‌دست‌آمده و هم­تراز شدند. درصد جانشینی و جایگزینی نوکلئوتیدها با استفاده از روش بیشترین درستنمایی و همچنین ترسیم درخت تبارزایی (فیلوژنتیک) و تعیین روند انتخاب طبیعی به روش اتصال-همسایگی NJ (Neighbor- Joining) و UPGMA با نرم‌افزارهای MEGA6 و Dnasp5.1 انجام گرفت. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی‌های داده‌های زیستی (بیوانفورماتیک) نشان داد، در درصد جانشینی در بازهای پورین  بیشتر از بازهای پیریمیدین بود. میزان عددی نسبت جایگزینی dN/dS در مقایسۀ توالی جایگاه ژن FASN در بین دو گروه گاوهای شیری پر تولید و کم تولید و همچنین در مقایسه با دیگر گونه­ها به ترتیب برابر با 16/1 و 12/1 محاسبه شدند که نشان‌دهندۀ انتخاب مثبت در فرآیند تکامل این ژن است. درخت تبارزایی برای ژن یادشده در موجودهای مختلف نشان داد، که در دستۀ پستانداران بوفالو و گاومیش، گربه و یوزپلنگ خویشاوندی بیشتری دارند (98%، 57%). نتایج نشان می­دهد، تفرق و انتخاب در طی سالیان متمادی سبب به وجود آمدن رقم­های جدید، پروتئین­های جدید و از سویی سبب تثبیت عملکرد آن‌ها در طی روند تکامل و پیشرفت در جهت خالص­سازی عملکرد آن‌ها شده است.